χωρίς άλλη αναβολή
Τετάρτη 17 Νοεμβρίου 2010
52 ~ Ανρί ντε Μοντερλάν: έγινα για να στηρίζομαι στις θάλασσες του μηδενός
Εσπερινός
Στάδιο, απέραντη σιωπή και μοναξιά. Οι προβολείς αργοσβήνουν
ένας ένας.
Τα παράθυρα στ' αποδυτήρια σκοτεινιάζουν με μιας. Κάτι τι
σβήνει, χάνεται.
Εκεί κάτω, μονάχο του ένα αγόρι, ρίχνει το δίσκο στο σκοτάδι.
Το φεγγάρι ανεβαίνει, Το αγόρι είναι μόνο. Μοναδικό φωτεινό
σημείο στο γήπεδο.
Είναι ολομόναχο. Παίζει για τον εαυτό του την αγνή και χαμένη
μουσική του,
τη μάταια προσπάθειά του, την ομορφιά που θα πεθάνει αύριο,
Ρίχνει το δίσκο στ' ολοστρόγγυλο φεγγάρι, σαν για μια κάποια πανάρχαια ιεροτελεστία, λειτουργός της Θεάς Μητέρας, νεωκόρος
του απείρου.
Μόνος - τόσο μόνος, - κει κάτω. Λέει την αγνή και χαμένη προσευχή του.
μτφ: Καίτη Κάστρο
- από την Νέα Εστία τχ.1088 / Νοέ. 1972
[από τα] Έξι δοκιμιακά σημειώματα για τον "Άρχοντα του Σαντιάγο"
Το πάθος συνεπάγεται τη θανάτωση χιλίων πραγμάτων που του είναι ξένα. Αν μπόρεσα να γράψω (στο Mors et vita) πως η αδιαφορία υπήρξε ένα από τα πάθη της ζωής μου, είναι σίγουρα γιατί τοποθετούσα στην ίδια γραμμή ένα άλλο πάθος, που είχε γεννήσει μέσα μου αυτή τη σωτήρια αδιαφορία. Όπως το δέντρο αφήνει να πέσουν τα ξερά του φλούδια και μένει ακμαίο και δυνατό, το πάθος μεταφέρει την ανθρώπινη ύπαρξη από έναν πολλαπλό κόσμο όπου χανόταν στη δική του μοναδικότητα, όπου ξανανιώνει και ενδυναμώνεται.
Ένα από τα άλλα ευεργετήματα του πάθους είναι ότι η ψυχική κατάσταση που δημιουργεί στερείται ματαιοδοξίας, που είναι σ' αυτό τον κόσμο ένα από τα πιο γελοία αισθήματα.
Τι ωραίο αν η ψυχή μπορούσε χωρίς πάθος να είναι όπως όταν κυριαρχείται απ' αυτό! Κυριαρχημένη από το πάθος απογυμνώνεται από τη ματαιοδοξία, είναι ορμητική, σκληρή, έτοιμη για όλες τις θυσίες και όλες τις γενναιοδωρίες' εφευρετική επίσης, γεμάτη φαντασία' και πάνω απ' όλα ενεργητική, τρελά ενεργητική. Ο άνθρωπος μπορεί να αναπτύξει για την ικανοποίηση του πάθους του τόσην ενέργεια, να αντλήσει τόσο βαθιά στα αποθέματά του, που για όλα τα άλλα να μην έχει πια καμιά δύναμη. Ο κόσμος τον νομίζει νωθρό και απαθή ενώ είναι τέρας θελήσεως - σε τομέα όμως που ο κόσμος δεν καταλαβαίνει.
*
Ζούμε στην εποχή της ξεδιάντροπης απάτης, όπου πάντα πιστοποιείται με βεβαιότητα πως το άσπρο είναι μαύρο. Οι άνθρωποι απρόσεκτοι, αποκτηνωμένοι και αμαθέστατοι, τελικά το πιστεύουν. Σε όλους τους τομείς: στον πολιτικό, στον κοινωνικό, στον καλλιτεχνικό, στον λογοτεχνικό.
Φεβρ. 1968
μτφ: Δημ. Σ. Αθανασόπουλος
- από την Νέα Εστία τχ.1674-1675 / Νοέ. 1997
[από τα] Καρνέ 1958-1964
Πόσο καιρό χάνουν οι άνθρωποι για να βρουν μιαν αγάπη! δεν ξέρω πού το 'γραψα: "Το ν' αγαπιέσαι είναι μια κατάσταση που αρμόζει μόνο στις γυναίκες, στα ζώα και στα παιδιά"
*
Οι άνθρωποι σέβονται τόσο πολύ τον θάνατο, για το τόσο λίγο που σέβονται τη ζωή.
*
Η τέχνη για να επιβιώνετε στην κοινωνία είναι η τέχνη να δίνετε στους ανθρώπους την αίσθηση ότι υπάρχουν για σας ή απλώς ότι υπάρχουν.
*
Λείπουν πολλά πράγματα από τον σύγχρονο κόσμο. Αλλά πριν απ' όλα, η ευφυΐα - η αληθινή, όχι εκείνη των διανοουμένων, - και η ευσπλαχνία, - η αληθινή, όχι εκείνη των ανθρώπων που κάνουν καρριέρα μες στον αλτρουισμό.
*
Δεν θυμάμαι έργα που έχω γράψει, αλλά έχω την αίσθηση πως τάχω γράψει κι' αυτό μού αρκεί. Δεν θυμάμαι ηδονικές συγκινήσεις που είχα, αλλά την αίσθηση πως τις είχα κι' αυτό μού αρκεί.
απόδοση: Γ. Κ. Καραβασίλης
- από Το Δέντρο τχ.16 / Μάρτιος 1982
[από το] La Reine Morte
Έχω την εντύπωση πως έγινα για να στηρίζομαι στις θάλασσες του μηδενός... Ξεχύνομαι σαν τον άνεμο στην έρημο, που αφού πρώτα σαρώσει κύματα άμμου, σαν ολάκερα φορτία, στο τέλος σκορπιέται και χάνεται... δίχως τίποτα ν' απομένει...
Δε μπορώ να βγω από τη φυλακή που είμαι για τον ίδιο μου τον εαυτό' όλο το κακό που γίνεται στη Γη, γίνεται από τους "πιστεύοντας" και τους φιλόδοξους... Είναι πλάνη να νομίζει κανείς πως ο άνθρωπος έχει κάποιον προορισμό εδώ κάτου... Καθε τι που ζει, φθείρεται... Μονάχα η ευφυΐα έχει την ικανότητα να σε κάνει ν' απέχεις...
μτφ: Μαρία Αρκαδίου
- από την Νέα Εστία τχ.1098 / Απρ.1973
...για μένα η αυτοκτονία είναι μια διέξοδος, όταν δεν θα μπορώ πια, να βλέπω, να εργάζομαι, μήτε να χαίρομαι... Μου είναι αδύνατο να υποφέρω τον εαυτό μου ανάπηρο, τυφλό και βάρος των άλλων. Και για να τ' αποφύγω όλα αυτά, μονάχα ένας τρόπος υπάρχει, η αυτοκτονία...
μτφ: Μαρία Αρκαδίου
- από την Νέα Εστία τχ.1098 / Απρ.1973
Στο γιο του:
21/9/1972
Ακριβέ μου Κλωντ
Τυφλώνομαι.
Αυτοκτονώ.
Σ' ευχαριστώ για όλα όσα έχεις κάνει για μένα.
Η μητέρα σου κι εσύ είστε οι μόνοι κληρονόμοι μου.
Πολύ στοργικά
Μοντερλάν
Henry de Montherlant (1895–1972)
[Henry Marie Joseph Frédéric Expedite Millon de Montherlant]
Στις 21 Σεπτεμβρίου, στο σπίτι του, στις 4:00 το απόγευμα. Με αυτοπυροβολισμό στον λαιμό και έχοντας πάρει μια κάψουλα υδροκυανίου. Σχεδόν τυφλός και καταβεβλημένος από ανίατη ασθένεια. Αφήνοντας στο γραφείο του επιστολές προς τον γιο του, την Αστυνομία και τις εισαγγελικές αρχές.
(φωτ: lessignets.com)
Links:
ο Ανρί ντε Μοντερλάν στο γράμμα σε χαρτί
Στάδιο, απέραντη σιωπή και μοναξιά. Οι προβολείς αργοσβήνουν
ένας ένας.
Τα παράθυρα στ' αποδυτήρια σκοτεινιάζουν με μιας. Κάτι τι
σβήνει, χάνεται.
Εκεί κάτω, μονάχο του ένα αγόρι, ρίχνει το δίσκο στο σκοτάδι.
Το φεγγάρι ανεβαίνει, Το αγόρι είναι μόνο. Μοναδικό φωτεινό
σημείο στο γήπεδο.
Είναι ολομόναχο. Παίζει για τον εαυτό του την αγνή και χαμένη
μουσική του,
τη μάταια προσπάθειά του, την ομορφιά που θα πεθάνει αύριο,
Ρίχνει το δίσκο στ' ολοστρόγγυλο φεγγάρι, σαν για μια κάποια πανάρχαια ιεροτελεστία, λειτουργός της Θεάς Μητέρας, νεωκόρος
του απείρου.
Μόνος - τόσο μόνος, - κει κάτω. Λέει την αγνή και χαμένη προσευχή του.
μτφ: Καίτη Κάστρο
- από την Νέα Εστία τχ.1088 / Νοέ. 1972
[από τα] Έξι δοκιμιακά σημειώματα για τον "Άρχοντα του Σαντιάγο"
Το πάθος συνεπάγεται τη θανάτωση χιλίων πραγμάτων που του είναι ξένα. Αν μπόρεσα να γράψω (στο Mors et vita) πως η αδιαφορία υπήρξε ένα από τα πάθη της ζωής μου, είναι σίγουρα γιατί τοποθετούσα στην ίδια γραμμή ένα άλλο πάθος, που είχε γεννήσει μέσα μου αυτή τη σωτήρια αδιαφορία. Όπως το δέντρο αφήνει να πέσουν τα ξερά του φλούδια και μένει ακμαίο και δυνατό, το πάθος μεταφέρει την ανθρώπινη ύπαρξη από έναν πολλαπλό κόσμο όπου χανόταν στη δική του μοναδικότητα, όπου ξανανιώνει και ενδυναμώνεται.
Ένα από τα άλλα ευεργετήματα του πάθους είναι ότι η ψυχική κατάσταση που δημιουργεί στερείται ματαιοδοξίας, που είναι σ' αυτό τον κόσμο ένα από τα πιο γελοία αισθήματα.
Τι ωραίο αν η ψυχή μπορούσε χωρίς πάθος να είναι όπως όταν κυριαρχείται απ' αυτό! Κυριαρχημένη από το πάθος απογυμνώνεται από τη ματαιοδοξία, είναι ορμητική, σκληρή, έτοιμη για όλες τις θυσίες και όλες τις γενναιοδωρίες' εφευρετική επίσης, γεμάτη φαντασία' και πάνω απ' όλα ενεργητική, τρελά ενεργητική. Ο άνθρωπος μπορεί να αναπτύξει για την ικανοποίηση του πάθους του τόσην ενέργεια, να αντλήσει τόσο βαθιά στα αποθέματά του, που για όλα τα άλλα να μην έχει πια καμιά δύναμη. Ο κόσμος τον νομίζει νωθρό και απαθή ενώ είναι τέρας θελήσεως - σε τομέα όμως που ο κόσμος δεν καταλαβαίνει.
*
Ζούμε στην εποχή της ξεδιάντροπης απάτης, όπου πάντα πιστοποιείται με βεβαιότητα πως το άσπρο είναι μαύρο. Οι άνθρωποι απρόσεκτοι, αποκτηνωμένοι και αμαθέστατοι, τελικά το πιστεύουν. Σε όλους τους τομείς: στον πολιτικό, στον κοινωνικό, στον καλλιτεχνικό, στον λογοτεχνικό.
Φεβρ. 1968
μτφ: Δημ. Σ. Αθανασόπουλος
- από την Νέα Εστία τχ.1674-1675 / Νοέ. 1997
[από τα] Καρνέ 1958-1964
Πόσο καιρό χάνουν οι άνθρωποι για να βρουν μιαν αγάπη! δεν ξέρω πού το 'γραψα: "Το ν' αγαπιέσαι είναι μια κατάσταση που αρμόζει μόνο στις γυναίκες, στα ζώα και στα παιδιά"
*
Οι άνθρωποι σέβονται τόσο πολύ τον θάνατο, για το τόσο λίγο που σέβονται τη ζωή.
*
Η τέχνη για να επιβιώνετε στην κοινωνία είναι η τέχνη να δίνετε στους ανθρώπους την αίσθηση ότι υπάρχουν για σας ή απλώς ότι υπάρχουν.
*
Λείπουν πολλά πράγματα από τον σύγχρονο κόσμο. Αλλά πριν απ' όλα, η ευφυΐα - η αληθινή, όχι εκείνη των διανοουμένων, - και η ευσπλαχνία, - η αληθινή, όχι εκείνη των ανθρώπων που κάνουν καρριέρα μες στον αλτρουισμό.
*
Δεν θυμάμαι έργα που έχω γράψει, αλλά έχω την αίσθηση πως τάχω γράψει κι' αυτό μού αρκεί. Δεν θυμάμαι ηδονικές συγκινήσεις που είχα, αλλά την αίσθηση πως τις είχα κι' αυτό μού αρκεί.
απόδοση: Γ. Κ. Καραβασίλης
- από Το Δέντρο τχ.16 / Μάρτιος 1982
[από το] La Reine Morte
Έχω την εντύπωση πως έγινα για να στηρίζομαι στις θάλασσες του μηδενός... Ξεχύνομαι σαν τον άνεμο στην έρημο, που αφού πρώτα σαρώσει κύματα άμμου, σαν ολάκερα φορτία, στο τέλος σκορπιέται και χάνεται... δίχως τίποτα ν' απομένει...
Δε μπορώ να βγω από τη φυλακή που είμαι για τον ίδιο μου τον εαυτό' όλο το κακό που γίνεται στη Γη, γίνεται από τους "πιστεύοντας" και τους φιλόδοξους... Είναι πλάνη να νομίζει κανείς πως ο άνθρωπος έχει κάποιον προορισμό εδώ κάτου... Καθε τι που ζει, φθείρεται... Μονάχα η ευφυΐα έχει την ικανότητα να σε κάνει ν' απέχεις...
μτφ: Μαρία Αρκαδίου
- από την Νέα Εστία τχ.1098 / Απρ.1973
...για μένα η αυτοκτονία είναι μια διέξοδος, όταν δεν θα μπορώ πια, να βλέπω, να εργάζομαι, μήτε να χαίρομαι... Μου είναι αδύνατο να υποφέρω τον εαυτό μου ανάπηρο, τυφλό και βάρος των άλλων. Και για να τ' αποφύγω όλα αυτά, μονάχα ένας τρόπος υπάρχει, η αυτοκτονία...
μτφ: Μαρία Αρκαδίου
- από την Νέα Εστία τχ.1098 / Απρ.1973
Στο γιο του:
21/9/1972
Ακριβέ μου Κλωντ
Τυφλώνομαι.
Αυτοκτονώ.
Σ' ευχαριστώ για όλα όσα έχεις κάνει για μένα.
Η μητέρα σου κι εσύ είστε οι μόνοι κληρονόμοι μου.
Πολύ στοργικά
Μοντερλάν
Henry de Montherlant (1895–1972)
[Henry Marie Joseph Frédéric Expedite Millon de Montherlant]
Στις 21 Σεπτεμβρίου, στο σπίτι του, στις 4:00 το απόγευμα. Με αυτοπυροβολισμό στον λαιμό και έχοντας πάρει μια κάψουλα υδροκυανίου. Σχεδόν τυφλός και καταβεβλημένος από ανίατη ασθένεια. Αφήνοντας στο γραφείο του επιστολές προς τον γιο του, την Αστυνομία και τις εισαγγελικές αρχές.
(φωτ: lessignets.com)
Links:
ο Ανρί ντε Μοντερλάν στο γράμμα σε χαρτί
Ετικέτες G-L
