χωρίς άλλη αναβολή
Δευτέρα 23 Νοεμβρίου 2009
35 ~ Σάντορ Μαράι: δεν μας αγαπούν με τον τρόπο που προσδοκούμε
Το μυστικό είναι πως δεν υπάρχει ανταμοιβή και πρέπει να αντέχουμε τον χαρακτήρα και την ιδιοσυγκρασία μας όσο πιο καλά μπορούμε, γιατί καμμιά εμπειρία και καμμιά διορατικότητα δεν πρόκειται να διορθώσει τα ελαττώματά μας, την αυτοεκτίμησή μας ή την απληστία μας. Πρέπει να μάθουμε ότι οι επιθυμίες μας δεν βρίσκουν πραγματική απήχηση στον κόσμο. Πρέπει να δεχτούμε ότι οι άνθρωποι που αγαπάμε δεν μας αγαπούν, ή αν μας αγαπούν, δεν μας αγαπούν με τον τρόπο που προσδοκούμε. Πρέπει να αποδεχθούμε την προδοσία και την απιστία, και, το πιο σκληρό απ' όλα, το ότι κάποιοι είναι καλύτεροι απ' όσο εμείς σε χαρακτήρα ή ευφυΐα.
* *
Κάποιες φορές τα γεγονότα δεν είναι τίποτα περισσότερο από αξιοθρήνητες συνέπειες, διότι η ενοχή δεν κατοικεί στις πράξεις μας αλλά στις προθέσεις που δίνουν αφορμή για τις πράξεις μας. Όλα εξαρτώνται από τις προθέσεις μας.
* *
Πιστεύεις πως ό,τι δίνει στον βίο μας νόημα είναι το πάθος που ξαφνικά εισβάλλει στην καρδιά, την ψυχή και το σώμα μας, και καίει μέσα μας για πάντα, χωρίς να έχει σημασία τι άλλο συμβαίνει στη ζωή μας; Και πως αν το έχουμε βιώσει με μεγάλη ένταση, τότε ίσως δεν ζήσαμε μάταια; Eίναι το πάθος τόσο βαθύ και τρομερό και υπέροχο κι άσπλαχνο; Είναι όντως επιθυμία για κάποιο πρόσωπο, ή είναι η επιθυμία για αυτή καθαυτή την επιθυμία; Aυτό είναι το ερώτημα. Ή μήπως είναι πράγματι επιθυμία για ένα συγκεκριμένο πρόσωπο, ένα και μοναδικό, ανεξαρτήτως εάν αυτό το πρόσωπο είναι καλό ή κακό, και η ένταση των αισθημάτων μας δεν έχει σχέση με τα προσωπικά χαρίσματα και την συμπεριφορά του;
- Εmbers (Στάχτες)
μετάφραση: Ιωάννα Μοάτσου-Στρατηγοπούλου
Κάνε τη να σε γνωρίσει, Τζάκομο, ώστε ν αντιληφθεί ότι για κείνη δεν υπάρχει άλλη ζωή απ' αυτή που της όρισε η μοίρα, ότι εσύ είσαι η περιπέτεια κι ότι για κείνη δεν υπάρχει καμιά πιθανότητα να ζήσει μαζί σου, γιατί εσύ είσαι η νύχτα, η θύελλα κι η πανούκλα που πετάνε πάνω από τα τοπία της ζωής... Θέλω μέσα σε λίγες ώρες ν' αποκαλύψεις στην κόμισσα το μυστικό της προσωπικότητάς σου, κι αυτό το μυστικό θέλω να γίνει ώς αύριο το πρωί μι' ανάμνηση μονάχα, που δεν θα βασανίζει και δεν θα προκαλεί πόνο. Να είσαι καλός μαζί της, να είσαι όμως και σκληρός κι ανελέητος όπως πραγματικά είσαι, παρηγόρησέ τη και πλήγωσέ τη όπως θα έκανες αν είχες πολύν καιρό στη διάθεσή του, φρόντισε να ωριμάσει σε μια νύχτα ό,τι μπορεί να ωριμάσει ανάμεσα σε δυο ανθρώπινα πλάσματα και ολοκλήρωσε όλ' αυτά που έτσι κι αλλιώς ήταν προορισμένα να τελειώσουν μια μέρα. Κι έπειτα στείλ' τη πάλι σ εμένα, γιατί εγώ την αγαπώ...
μτφ: Μάρα Ευθυμίου
από το βιβλίο Η παράσταση στο Μπολτσάνο
εκδ. Ωκεανίδα, 2002
Κάποτε ονειρεύτηκα ότι στεκόμουν σε μια εξέδρα σε κάποια αίθουσα κατάμεστη από ανθρώπους. Φορούσα μια ρεντιγκότα και κρατούσα στο χέρι μου ένα ψηλό καπέλο και ένα μαγικό ραβδί. Ζήτησα από το εξέχον κοινό την ευγενική προσοχή του, ύψωσα το μαγικό ραβδί και με ένα και μόνο κτύπημα έκοψα το κεφάλι μου, το έβαλα μέσα στο καπέλο, και μετά, γαλήνια, με αβίαστες κινήσεις, έξυσα με το μαγικό ραβδί το εσωτερικό του καπέλου, έβγαλα το κεφάλι μου και το ξανάβαλα στη θέση του, πάνω στο λαιμό μου. Είπα "Βουαλά!", υποκλίθηκα, και ξέσπασαν σε χειροκροτήματα.
- Memoir of Hungary
μετάφραση: Ιωάννα Μοάτσου-Στρατηγοπούλου
Δεν μπορεί να απαιτεί κανείς από έναν συγγραφέα να περιφέρεται μονίμως με επίσημο ένδυμα, να παίρνει μονίμως τραγικές πόζες... Έρχεται μια στιγμή, που δεν έχει καμιά όρεξη να παραμείνει πιστός στο ανθρώπινο είδος.
μτφ: Άννα Παπασταύρου
από το βιβλίο Εμείς κι αυτός
εκδ. Ωκεανίδα, 2008
Márai Sándor (1900-1989
Στις 22 Φεβρουαρίου, στο Σαν Ντιέγκο, με αυτοπυροβολισμό
στο κεφάλι. Μετά από μαρασμό και αυτοκαταδίκη σε απομό-
νωση που ακολούθησε τον θάνατο της γυναίκας του, το 1986,
και του θετού γιου του, το 1987.
- φωτ: elmundo.es -
* *
Κάποιες φορές τα γεγονότα δεν είναι τίποτα περισσότερο από αξιοθρήνητες συνέπειες, διότι η ενοχή δεν κατοικεί στις πράξεις μας αλλά στις προθέσεις που δίνουν αφορμή για τις πράξεις μας. Όλα εξαρτώνται από τις προθέσεις μας.
* *
Πιστεύεις πως ό,τι δίνει στον βίο μας νόημα είναι το πάθος που ξαφνικά εισβάλλει στην καρδιά, την ψυχή και το σώμα μας, και καίει μέσα μας για πάντα, χωρίς να έχει σημασία τι άλλο συμβαίνει στη ζωή μας; Και πως αν το έχουμε βιώσει με μεγάλη ένταση, τότε ίσως δεν ζήσαμε μάταια; Eίναι το πάθος τόσο βαθύ και τρομερό και υπέροχο κι άσπλαχνο; Είναι όντως επιθυμία για κάποιο πρόσωπο, ή είναι η επιθυμία για αυτή καθαυτή την επιθυμία; Aυτό είναι το ερώτημα. Ή μήπως είναι πράγματι επιθυμία για ένα συγκεκριμένο πρόσωπο, ένα και μοναδικό, ανεξαρτήτως εάν αυτό το πρόσωπο είναι καλό ή κακό, και η ένταση των αισθημάτων μας δεν έχει σχέση με τα προσωπικά χαρίσματα και την συμπεριφορά του;
- Εmbers (Στάχτες)
μετάφραση: Ιωάννα Μοάτσου-Στρατηγοπούλου
Κάνε τη να σε γνωρίσει, Τζάκομο, ώστε ν αντιληφθεί ότι για κείνη δεν υπάρχει άλλη ζωή απ' αυτή που της όρισε η μοίρα, ότι εσύ είσαι η περιπέτεια κι ότι για κείνη δεν υπάρχει καμιά πιθανότητα να ζήσει μαζί σου, γιατί εσύ είσαι η νύχτα, η θύελλα κι η πανούκλα που πετάνε πάνω από τα τοπία της ζωής... Θέλω μέσα σε λίγες ώρες ν' αποκαλύψεις στην κόμισσα το μυστικό της προσωπικότητάς σου, κι αυτό το μυστικό θέλω να γίνει ώς αύριο το πρωί μι' ανάμνηση μονάχα, που δεν θα βασανίζει και δεν θα προκαλεί πόνο. Να είσαι καλός μαζί της, να είσαι όμως και σκληρός κι ανελέητος όπως πραγματικά είσαι, παρηγόρησέ τη και πλήγωσέ τη όπως θα έκανες αν είχες πολύν καιρό στη διάθεσή του, φρόντισε να ωριμάσει σε μια νύχτα ό,τι μπορεί να ωριμάσει ανάμεσα σε δυο ανθρώπινα πλάσματα και ολοκλήρωσε όλ' αυτά που έτσι κι αλλιώς ήταν προορισμένα να τελειώσουν μια μέρα. Κι έπειτα στείλ' τη πάλι σ εμένα, γιατί εγώ την αγαπώ...
μτφ: Μάρα Ευθυμίου
από το βιβλίο Η παράσταση στο Μπολτσάνο
εκδ. Ωκεανίδα, 2002
Κάποτε ονειρεύτηκα ότι στεκόμουν σε μια εξέδρα σε κάποια αίθουσα κατάμεστη από ανθρώπους. Φορούσα μια ρεντιγκότα και κρατούσα στο χέρι μου ένα ψηλό καπέλο και ένα μαγικό ραβδί. Ζήτησα από το εξέχον κοινό την ευγενική προσοχή του, ύψωσα το μαγικό ραβδί και με ένα και μόνο κτύπημα έκοψα το κεφάλι μου, το έβαλα μέσα στο καπέλο, και μετά, γαλήνια, με αβίαστες κινήσεις, έξυσα με το μαγικό ραβδί το εσωτερικό του καπέλου, έβγαλα το κεφάλι μου και το ξανάβαλα στη θέση του, πάνω στο λαιμό μου. Είπα "Βουαλά!", υποκλίθηκα, και ξέσπασαν σε χειροκροτήματα.
- Memoir of Hungary
μετάφραση: Ιωάννα Μοάτσου-Στρατηγοπούλου
Δεν μπορεί να απαιτεί κανείς από έναν συγγραφέα να περιφέρεται μονίμως με επίσημο ένδυμα, να παίρνει μονίμως τραγικές πόζες... Έρχεται μια στιγμή, που δεν έχει καμιά όρεξη να παραμείνει πιστός στο ανθρώπινο είδος.
μτφ: Άννα Παπασταύρου
από το βιβλίο Εμείς κι αυτός
εκδ. Ωκεανίδα, 2008
Márai Sándor (1900-1989
Στις 22 Φεβρουαρίου, στο Σαν Ντιέγκο, με αυτοπυροβολισμό
στο κεφάλι. Μετά από μαρασμό και αυτοκαταδίκη σε απομό-
νωση που ακολούθησε τον θάνατο της γυναίκας του, το 1986,
και του θετού γιου του, το 1987.
- φωτ: elmundo.es -
Δευτέρα 2 Νοεμβρίου 2009
34 ~ Γιούκιο Μίσιμα: ο θάνατος, το υπέρτατο κίνητρο των σαμουράι
...ο καθημερινός στοχασμός του θανάτου είναι το ίδιο ακριβώς με την επικέντρωση στη ζωή. Όταν κάνουμε τη δουλειά μας σκεφτόμενοι ότι μπορεί να πεθάνουμε την επόμενη στιγμή, δεν μπορεί παρά να τη δούμε να πλημμυρίζει ξαφνικά από νόημα και ζωή.
Σήμερα απλώς δεν θέλουμε να μιλάμε για το θάνατο. Δεν θέλουμε να αντλήσουμε απ' αυτόν τα ωφέλιμα στοιχεία του και να τα εντάξουμε στην καθημερινότητά μας. Προσπαθούμε συνεχώς να κατευθύνουμε το βλέμμα μας προς ένα φωτεινό ορόσημο, την εξωτερική επιφάνεια, τη ζωή' και αγωνιζόμαστε μη μας ξεφύγει κάτι που να δείχνει τη δύναμη με την οποία ο θάνατος τρώει σιγά σιγά τη ζωή μας. Πρόκειται για μια διαδικασία με την οποία ο εκλογικευμένος ανθρωπισμός μας, ενώ επιτελεί αδιάκοπα το έργο του στρέφοντας τα μάτια του σύγχρονου ανθρώπου προς τη λαμπρότητα της ελευθερίας και της προόδου, σπρώχνει ταυτόχρονα το ζήτημα του θανάτου από το επίπεδο της συνείδησης όλο και βαθύτερα μέσα στο υποσυνείδητο, μετατρέποντάς το έτσι σε μια ακόμα πιο επικίνδυνη, εκρηκτική, εσωστρεφή παρόρμηση. Αγνοούμε ότι το να επαναφέρουμε το θάνατο στο επίπεδο της συνείδησης αποτελεί ένα σημαντικό στοιχείο διανοητικής υγείας.
Η ασχολία των σαμουράι ήταν ο θάνατος. Ασχέτως τού πόσο ειρηνική ήταν η εποχή, ο θάνατος ήταν το υπέρτατο κίνητρό τους, κι αν έστω και μια στιγμή έδειχναν φόβο και δισταγμό μπροστά του, εκείνη ακριβώς τη στιγμή έπαυαν να είναι σαμουράι.
Είτε συλλογιστούμε τον φυσικό θάνατο είτε, από την άλλη, όπως κάνει το Χαγκακούρε, το θάνατο στη μάχη ή ακόμα και την αυτοκτονία - ως την κατάλληλη ολοκλήρωση της πορείας ενός ανθρώπου προς την τελείωση - μου φαίνεται ότι δεν υπάρχει και μεγάλη διαφορά. Το γεγονός ότι κάποιος είναι προορισμένος για άνθρωπος της πράξης, δεν αλλάζει ούτε αλαφραίνει με οποιονδήποτε τρόπο τον φυσικό νόμο που λέει ότι όλα τα ανθρώπινα όντα υφίστανται το πέρασμα του χρόνου. "Ένα δίλημμα μεταξύ ζωής και θανάτου λύσε το απλά, διαλέγοντας αμέσως το θάνατο".
Βλέπουμε την Ιαπωνία να γλεντοκοπά βυθισμένη σε ευμάρεια και να κολυμπάει στο χρήμα και στην πνευματική της κενότητα. Είναι δυνατόν να δίνεις αξία στη ζωή, μέσα σε μια πλάση που το πνεύμα έχει πεθάνει; Ζήτω ο αυτοκράτορας! Νομίζω ότι ούτε καν με προσέχουν...
Yukio Mishima (1925–1970)
Στις 25 Νοεμβρίου με "σεπούκου" * (χαρακίρι), στο
Υπουργείο Εθνικής Αυτοάμυνας της Ιαπωνίας,
διαμαρτυρόμενος για τον "εθνικό εκφυλισμό" της
χώρας του.
Τα τέσσερα πρώτα κείμενα είναι αποσπάσματα από το βιβλίο
του Yukio Mishima Η ηθική των σαμουράι στο σύγχρονη Ιαπωνία
(εκδ. Ερατώ, 1993), σε μετάφραση του Γιώργου Βλάχου
* σεπούκου: τελετουργικός τρόπος αυτοκτονίας στην ιαπωνική
πάράδοση: καρφώνεις ένα σπαθί στην κοιλιά και στη συνέχεια
σε αποκεφαλίζει ο καλύτερός σου φίλος-
-η πρωτότυπη φωτογραφία είναι από το flickr.com
Links:
ο Γιούκιο Μισίμα, στο "ταξιδεύοντας
Οι εξομολογήσεις μιας μάσκας
Γιούκιο Μισίμα. Η ζωή και ο θάνατος του
Σήμερα απλώς δεν θέλουμε να μιλάμε για το θάνατο. Δεν θέλουμε να αντλήσουμε απ' αυτόν τα ωφέλιμα στοιχεία του και να τα εντάξουμε στην καθημερινότητά μας. Προσπαθούμε συνεχώς να κατευθύνουμε το βλέμμα μας προς ένα φωτεινό ορόσημο, την εξωτερική επιφάνεια, τη ζωή' και αγωνιζόμαστε μη μας ξεφύγει κάτι που να δείχνει τη δύναμη με την οποία ο θάνατος τρώει σιγά σιγά τη ζωή μας. Πρόκειται για μια διαδικασία με την οποία ο εκλογικευμένος ανθρωπισμός μας, ενώ επιτελεί αδιάκοπα το έργο του στρέφοντας τα μάτια του σύγχρονου ανθρώπου προς τη λαμπρότητα της ελευθερίας και της προόδου, σπρώχνει ταυτόχρονα το ζήτημα του θανάτου από το επίπεδο της συνείδησης όλο και βαθύτερα μέσα στο υποσυνείδητο, μετατρέποντάς το έτσι σε μια ακόμα πιο επικίνδυνη, εκρηκτική, εσωστρεφή παρόρμηση. Αγνοούμε ότι το να επαναφέρουμε το θάνατο στο επίπεδο της συνείδησης αποτελεί ένα σημαντικό στοιχείο διανοητικής υγείας.
Η ασχολία των σαμουράι ήταν ο θάνατος. Ασχέτως τού πόσο ειρηνική ήταν η εποχή, ο θάνατος ήταν το υπέρτατο κίνητρό τους, κι αν έστω και μια στιγμή έδειχναν φόβο και δισταγμό μπροστά του, εκείνη ακριβώς τη στιγμή έπαυαν να είναι σαμουράι.
Είτε συλλογιστούμε τον φυσικό θάνατο είτε, από την άλλη, όπως κάνει το Χαγκακούρε, το θάνατο στη μάχη ή ακόμα και την αυτοκτονία - ως την κατάλληλη ολοκλήρωση της πορείας ενός ανθρώπου προς την τελείωση - μου φαίνεται ότι δεν υπάρχει και μεγάλη διαφορά. Το γεγονός ότι κάποιος είναι προορισμένος για άνθρωπος της πράξης, δεν αλλάζει ούτε αλαφραίνει με οποιονδήποτε τρόπο τον φυσικό νόμο που λέει ότι όλα τα ανθρώπινα όντα υφίστανται το πέρασμα του χρόνου. "Ένα δίλημμα μεταξύ ζωής και θανάτου λύσε το απλά, διαλέγοντας αμέσως το θάνατο".
Βλέπουμε την Ιαπωνία να γλεντοκοπά βυθισμένη σε ευμάρεια και να κολυμπάει στο χρήμα και στην πνευματική της κενότητα. Είναι δυνατόν να δίνεις αξία στη ζωή, μέσα σε μια πλάση που το πνεύμα έχει πεθάνει; Ζήτω ο αυτοκράτορας! Νομίζω ότι ούτε καν με προσέχουν...
Yukio Mishima (1925–1970)
Στις 25 Νοεμβρίου με "σεπούκου" * (χαρακίρι), στο
Υπουργείο Εθνικής Αυτοάμυνας της Ιαπωνίας,
διαμαρτυρόμενος για τον "εθνικό εκφυλισμό" της
χώρας του.
Τα τέσσερα πρώτα κείμενα είναι αποσπάσματα από το βιβλίο
του Yukio Mishima Η ηθική των σαμουράι στο σύγχρονη Ιαπωνία
(εκδ. Ερατώ, 1993), σε μετάφραση του Γιώργου Βλάχου
* σεπούκου: τελετουργικός τρόπος αυτοκτονίας στην ιαπωνική
πάράδοση: καρφώνεις ένα σπαθί στην κοιλιά και στη συνέχεια
σε αποκεφαλίζει ο καλύτερός σου φίλος-
-η πρωτότυπη φωτογραφία είναι από το flickr.com
Links:
ο Γιούκιο Μισίμα, στο "ταξιδεύοντας
Οι εξομολογήσεις μιας μάσκας
Γιούκιο Μισίμα. Η ζωή και ο θάνατος του
Ετικέτες G-L
