χωρίς άλλη αναβολή
Τετάρτη 27 Φεβρουαρίου 2008
6 ~ Σύλβια Πλαθ: "Το να πεθαίνεις είναι μια τέχνη"
Λαίδη Λάζαρος
(απόσπασμα)
[...]
Σύντομα, σύντομα η σάρκα
Που στη σπηλιά του τάφου έχει φαγωθεί
Σε μένα θα επιστραφεί.
Κι εγώ μια χαμογελαστή γυναίκα.
Είμαι μόλις τριάντα.
Και σαν την γάτα μπορώ να χάσω τη ζωή μου εφτά φορές.
Η τρίτη είναι αυτή.
Τι σκουπιδαριό
Να εκμηδενίζεις τις δεκαετίες.
Πόσα μύρια νήματα.
Το πλήθος που μασουλά φιστίκια
Στριμώχνεται να δει
Να με ξετυλίγουν χέρια και πόδια -
Το μεγάλο ξεγύμνωμα.
Κυρίες και κύριοι,
Αυτά είναι τα χέρια μου
Τα γόνατά μου.
Μπορεί να είμαι πετσί και κόκαλο,
Αλλά είμαι η ίδια, πανομοιότυπη γυναίκα.
Όταν συνέβη για πρώτη φορά ήμουνα δέκα.
Ήταν ατύχημα.
Τη δεύτερη σκόπευα
Να διαρκέσει και να μην ξαναγυρίσω πια.
Λικνιζόμουν κλειστή
Σαν όστρακο.
Αναγκάστηκαν ξανά και ξανά να με φωνάξουν
Κι από πάνω μου να βγάλουν τα σκουλήκια σαν κολλώδη μαργαριτάρια.
Το να πεθαίνεις
Είναι μια τέχνη, όπως και καθετί άλλο.
Εγώ το κάνω εξαιρετικά καλά.
...
μτφ: Κατερίνα & Ελένη Ηλιοπούλου
Sylvia Plath - ποιήματα - εκδ. Κέδρος, 2003
Ο κρεμασμένος
Απ' τις ρίζες των μαλλιών μου κάποιος θεός μ' άρπαξε.
Τσουρουφλίστηκα στα μπλε του βολτ σαν προφήτης στην έρημο.
Μεμιάς χάθηκαν οι νύχτες από μπρος σα σαύρας βλέφαρο:
Ένας κόσμος από φαλακρές λευκές μέρες σε μια ανίσκια κόγχη.
Όρνιου βαρεμάρα με κάρφωσε σ' αυτό το δέντρο.
Αν ήταν εγώ, θα 'χε κάνει κι αυτός, αυτό που κανα 'γω.
μτφ: Κατερίνα Αγγελάκη-Ρουκ
Σύγχρονοι Αμερικανοί Ποιητές - εκδ. ύψιλον, 1983
Άριελ
Στάσις στο σκοτάδι.
Έπειτα η άυλη γαλανή
Διάχυση κορυφής και αποστάσεων.
Λέαινα του Θεού,
Πώς γινόμαστε,
άξονας από φτέρνες και γόνατα! - Το χαντάκι
Αυλακώνει και περνά, αδέλφι του
Καστανού τόξου
Του λαιμού που δεν μπορώ να φθάσω,
Μαυρομάτικοι
Πυράκανθοι ρίχνουν σκοτεινά
Αγκίστρια -
Μαύρες γλυκές αιμάτινες γουλιές,
Σκιές.
Κάτι άλλο
Με σέρνει μες στ' αγέρι -
Μηροί, μαλλιά'
Λέπια από τις φτέρνες μου.
Λευκή
Γκοντάιβα, ξεφλουδίζω -
Νεκρά χέρια, νεκρές σκληρότητες.
Και τώρα
Αφρίζω σε ένα σιτάρι, σε λάμψη από θάλασσες.
Του παιδιού η κραυγή
Λιώνει στον τοίχο.
Και εγώ
Είμαι το βέλος,
Η δροσιά που πετά
Αυτοκτόνα, μαζί με την ώθηση
Μες στο κόκκινο
Μάτι, το μαγκάλι του πρωινού.
μτφ: Κλαίτη Σωτηριάδου
Ξένη Ποίηση του 20ού αιώνα - εκδ. Λωτός, 2000
Θάνατος και Σία
Δύο, φυσικά και υπάρχουν δύο.
Μοιάζει τώρα απολύτως φυσικό -
Ο ένας που ποτέ δεν κοιτάζει ψηλά, που τα μάτια του έχουν βλέφαρα
Και βολβούς, όπως του Μπλαίηκ,
Που επιδεικνύει
Τα εκ γενετής σημάδια που είναι το κατατεθέν του σήμα -
Του νερού το καυτό σημάδι,
Η γυμνή
Του κόνδορα χάλκινη πατίνα.
Είμαι κόκκινο κρέας. Το ράμφος του
Μου ρίχνεται στο πλάι: Δεν μ' έχει ακόμα του χεριού του.
...
μτφ: Γιάννης Λειβαδάς
Ανθολογία αμερικανικής ποίησης
του εικοστού αιώνα - εκδ. Ηριδανός, 2007
Sylvia Plath (1932-1963)
11 Φεβρουαρίου πρωί, βάζοντας το κεφάλι της στον
φούρνο αερίου. Στο σπίτι της, στο Λονδίνο.
-φωτογραφία: madisonpubliclibrary.org-
Ακόμα:
- η Σύλβια Πλαθ στα αυτοβιογραφικά
- ποιήματα για την Σύλβια Πλαθ, στο poem for you
- για την Σύλβια Πλαθ από τα "Γράμματα γενεθλίων"
του Τεντ Χιουζ, στο γράμμα σε χαρτί
(απόσπασμα)
[...]
Σύντομα, σύντομα η σάρκα
Που στη σπηλιά του τάφου έχει φαγωθεί
Σε μένα θα επιστραφεί.
Κι εγώ μια χαμογελαστή γυναίκα.
Είμαι μόλις τριάντα.
Και σαν την γάτα μπορώ να χάσω τη ζωή μου εφτά φορές.
Η τρίτη είναι αυτή.
Τι σκουπιδαριό
Να εκμηδενίζεις τις δεκαετίες.
Πόσα μύρια νήματα.
Το πλήθος που μασουλά φιστίκια
Στριμώχνεται να δει
Να με ξετυλίγουν χέρια και πόδια -
Το μεγάλο ξεγύμνωμα.
Κυρίες και κύριοι,
Αυτά είναι τα χέρια μου
Τα γόνατά μου.
Μπορεί να είμαι πετσί και κόκαλο,
Αλλά είμαι η ίδια, πανομοιότυπη γυναίκα.
Όταν συνέβη για πρώτη φορά ήμουνα δέκα.
Ήταν ατύχημα.
Τη δεύτερη σκόπευα
Να διαρκέσει και να μην ξαναγυρίσω πια.
Λικνιζόμουν κλειστή
Σαν όστρακο.
Αναγκάστηκαν ξανά και ξανά να με φωνάξουν
Κι από πάνω μου να βγάλουν τα σκουλήκια σαν κολλώδη μαργαριτάρια.
Το να πεθαίνεις
Είναι μια τέχνη, όπως και καθετί άλλο.
Εγώ το κάνω εξαιρετικά καλά.
...
μτφ: Κατερίνα & Ελένη Ηλιοπούλου
Sylvia Plath - ποιήματα - εκδ. Κέδρος, 2003
Ο κρεμασμένος
Απ' τις ρίζες των μαλλιών μου κάποιος θεός μ' άρπαξε.
Τσουρουφλίστηκα στα μπλε του βολτ σαν προφήτης στην έρημο.
Μεμιάς χάθηκαν οι νύχτες από μπρος σα σαύρας βλέφαρο:
Ένας κόσμος από φαλακρές λευκές μέρες σε μια ανίσκια κόγχη.
Όρνιου βαρεμάρα με κάρφωσε σ' αυτό το δέντρο.
Αν ήταν εγώ, θα 'χε κάνει κι αυτός, αυτό που κανα 'γω.
μτφ: Κατερίνα Αγγελάκη-Ρουκ
Σύγχρονοι Αμερικανοί Ποιητές - εκδ. ύψιλον, 1983
Άριελ
Στάσις στο σκοτάδι.
Έπειτα η άυλη γαλανή
Διάχυση κορυφής και αποστάσεων.
Λέαινα του Θεού,
Πώς γινόμαστε,
άξονας από φτέρνες και γόνατα! - Το χαντάκι
Αυλακώνει και περνά, αδέλφι του
Καστανού τόξου
Του λαιμού που δεν μπορώ να φθάσω,
Μαυρομάτικοι
Πυράκανθοι ρίχνουν σκοτεινά
Αγκίστρια -
Μαύρες γλυκές αιμάτινες γουλιές,
Σκιές.
Κάτι άλλο
Με σέρνει μες στ' αγέρι -
Μηροί, μαλλιά'
Λέπια από τις φτέρνες μου.
Λευκή
Γκοντάιβα, ξεφλουδίζω -
Νεκρά χέρια, νεκρές σκληρότητες.
Και τώρα
Αφρίζω σε ένα σιτάρι, σε λάμψη από θάλασσες.
Του παιδιού η κραυγή
Λιώνει στον τοίχο.
Και εγώ
Είμαι το βέλος,
Η δροσιά που πετά
Αυτοκτόνα, μαζί με την ώθηση
Μες στο κόκκινο
Μάτι, το μαγκάλι του πρωινού.
μτφ: Κλαίτη Σωτηριάδου
Ξένη Ποίηση του 20ού αιώνα - εκδ. Λωτός, 2000
Θάνατος και Σία
Δύο, φυσικά και υπάρχουν δύο.
Μοιάζει τώρα απολύτως φυσικό -
Ο ένας που ποτέ δεν κοιτάζει ψηλά, που τα μάτια του έχουν βλέφαρα
Και βολβούς, όπως του Μπλαίηκ,
Που επιδεικνύει
Τα εκ γενετής σημάδια που είναι το κατατεθέν του σήμα -
Του νερού το καυτό σημάδι,
Η γυμνή
Του κόνδορα χάλκινη πατίνα.
Είμαι κόκκινο κρέας. Το ράμφος του
Μου ρίχνεται στο πλάι: Δεν μ' έχει ακόμα του χεριού του.
...
μτφ: Γιάννης Λειβαδάς
Ανθολογία αμερικανικής ποίησης
του εικοστού αιώνα - εκδ. Ηριδανός, 2007
Sylvia Plath (1932-1963)
11 Φεβρουαρίου πρωί, βάζοντας το κεφάλι της στον
φούρνο αερίου. Στο σπίτι της, στο Λονδίνο.
-φωτογραφία: madisonpubliclibrary.org-
Ακόμα:
- η Σύλβια Πλαθ στα αυτοβιογραφικά
- ποιήματα για την Σύλβια Πλαθ, στο poem for you
- για την Σύλβια Πλαθ από τα "Γράμματα γενεθλίων"
του Τεντ Χιουζ, στο γράμμα σε χαρτί
Κυριακή 3 Φεβρουαρίου 2008
5 ~ Πάουλ Τσέλαν: "Στο γκρεμό του αποχαιρετισμού"
Ακροτελεύτια μουσική
Κάποτε,
τότε τον άκουσα,
τότε ξέπλυνε τον κόσμο,
αθέατος, στο μάκρος της νύχτας,
αληθινά.
Μονάχος και ατελεύτητος,
εκμηδενιζόμενος,
να εκμηδενίζει.
Φως ήταν. Απελευθέρωση
μτφ: Μηνάς Δημάκης
Γράμμα και ρολόι
Κερί,
για να σφραγίσεις το Άγραφο,
που θα μαντέψει τ' όνομά σου,
που κρυπτογραφεί
τ' όνομά σου
θά 'ρθεις τώρα, φως συ που πλέεις;
Δάχτυλα, κι αυτά από κερί,
περασμένα
σε άγνωστους, κρίκους οδυνηρούς.
Και τ' άκρα τους λιώνουν.
Θά 'ρθεις, φως εσύ που πλέεις;
Kενές από χρόνο οι κερήθρες της ώρας,
μέλισσες χίλιες, γαμήλιο σμήνος έτοιμο
για ταξίδι.
Έλα, φως εσύ που πλέεις.
μτφ: Μηνάς Δημάκης
Μπορώ ακόμη να σε βλέπω: μια ηχώ,
ψηλαφητή με λόγια
αισθητά στο γκρεμό
του αποχαιρετισμού.
Το πρόσωπό σου δειλιάζει σιγαλά
όταν έξαφνα
φεγγοβολάει το φως
μέσα μου, στο μέρος
όπου λέει κανείς με βαθιά οδύνη ΠΟΤΕ.
μτφ: Νόρα Πυλόρωφ-Προκοπίου
Να στέκεσαι, στη σκιά
του στίγματος στον αγέρα.
Για - κανέναν - και - για - τίποτε - να στέκεσαι.
Αγνώριστος,
μόνος για τον εαυτό σου.
Με όλα, όσα βρίσκουν χώρο μέσα του
και χωρίς
λόγια.
μτφ: Νόρα Πυλόρωφ-Προκοπίου
Paul Celan (1920-1970)
Προς το τέλος Απριλίου, στο Παρίσι,
πέφτοντας στον Σηκουάνα.
Tα ποιήματα είναι από το βιβλίο της Μαρίας Λαϊνά
Ξένη Ποίηση του 20ού αιώνα - εκδ. Λωτός, 2000
-φωτογραφία: sternenfall.de-
Links:
Paul Celan, από το blog Radical Desire
Κάποτε,
τότε τον άκουσα,
τότε ξέπλυνε τον κόσμο,
αθέατος, στο μάκρος της νύχτας,
αληθινά.
Μονάχος και ατελεύτητος,
εκμηδενιζόμενος,
να εκμηδενίζει.
Φως ήταν. Απελευθέρωση
μτφ: Μηνάς Δημάκης
Γράμμα και ρολόι
Κερί,
για να σφραγίσεις το Άγραφο,
που θα μαντέψει τ' όνομά σου,
που κρυπτογραφεί
τ' όνομά σου
θά 'ρθεις τώρα, φως συ που πλέεις;
Δάχτυλα, κι αυτά από κερί,
περασμένα
σε άγνωστους, κρίκους οδυνηρούς.
Και τ' άκρα τους λιώνουν.
Θά 'ρθεις, φως εσύ που πλέεις;
Kενές από χρόνο οι κερήθρες της ώρας,
μέλισσες χίλιες, γαμήλιο σμήνος έτοιμο
για ταξίδι.
Έλα, φως εσύ που πλέεις.
μτφ: Μηνάς Δημάκης
Μπορώ ακόμη να σε βλέπω: μια ηχώ,
ψηλαφητή με λόγια
αισθητά στο γκρεμό
του αποχαιρετισμού.
Το πρόσωπό σου δειλιάζει σιγαλά
όταν έξαφνα
φεγγοβολάει το φως
μέσα μου, στο μέρος
όπου λέει κανείς με βαθιά οδύνη ΠΟΤΕ.
μτφ: Νόρα Πυλόρωφ-Προκοπίου
Να στέκεσαι, στη σκιά
του στίγματος στον αγέρα.
Για - κανέναν - και - για - τίποτε - να στέκεσαι.
Αγνώριστος,
μόνος για τον εαυτό σου.
Με όλα, όσα βρίσκουν χώρο μέσα του
και χωρίς
λόγια.
μτφ: Νόρα Πυλόρωφ-Προκοπίου
Paul Celan (1920-1970)
Προς το τέλος Απριλίου, στο Παρίσι,
πέφτοντας στον Σηκουάνα.
Tα ποιήματα είναι από το βιβλίο της Μαρίας Λαϊνά
Ξένη Ποίηση του 20ού αιώνα - εκδ. Λωτός, 2000
-φωτογραφία: sternenfall.de-
Links:
Paul Celan, από το blog Radical Desire
